ಶ್ರೀಶೈಲ : ಲೋಕಕಲ್ಯಾಣಾರ್ಥವಾಗಿ ಶ್ರೀ ಭ್ರಮರಾಂಬಾದೇವಿಯ ಕುಂಭೋತ್ಸವ ನ.11ರಂದು (ಮಂಗಳವಾರ) ನಡೆಯುತ್ತದೆ.ಪ್ರತಿವರ್ಷ ಚೈತ್ರಮಾಸದಲ್ಲಿ ದೇವಿಗೆ ಸಾತ್ವಿಕ ಬಲಿಯನ್ನು ಅರ್ಪಿಸುವ ಈ ಉತ್ಸವ ನಡೆಯುತ್ತದೆ.ಈ ವರ್ಷ ಹುಣ್ಣಿಮೆಯ ನಂತರ ಮಂಗಳವಾರ.ಈ ಹಬ್ಬದಲ್ಲಿ ಕುಂಬಳಕಾಯಿ ತೆಂಗಿನಕಾಯಿ ನಿಂಬೆಹಣ್ಣು ಅನ್ನಪುರಶಿ ಇತ್ಯಾದಿಗಳನ್ನು ದೇವಿಗೆ ಸಾತ್ವಿಕ ಯಜ್ಞವಾಗಿ ಅರ್ಪಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಪ್ರಾತ ಕಾಲ ಪೂಜೆಗಳು: ಈ ಕುಂಭೋತ್ಸವದ ಗೌರವಾರ್ಥವಾಗಿ, ಪ್ರಾಥ: ಕಾಲಪೂಜೆಗಳ ನಂತರ, ಶ್ರೀದೇವಸ್ಥಾನದ ಅರ್ಚಕರು ದೇವಿಗೆ ನವಾವರಣ ಪೂಜೆ, ತ್ರಿಶತಿ, ಖಡ್ಗಮಾಲಾ, ಅಷ್ಟೋತ್ತರ ಶತನಾಮ ಕುಂಕುಮ ಪೂಜೆ ನೆರವೇರಿಸುದರು. ಜಪ ಪಠಣಗಳನ್ನು ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿ ಈ ಎಲ್ಲಾ ಪೂಜೆಗಳನ್ನು ಏಕಾಂತದಲ್ಲಿ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪೂಜೆಯ ನಂತರ ತೆಂಗಿನಕಾಯಿ, ನಿಂಬೆಹಣ್ಣು ಮತ್ತು ಕುಂಬಳಕಾಯಿಗಳನ್ನು ಸಾತ್ವಿಕಬಲಿಯ ಮೊದಲ ಕಂತಾಗಿ ಶ್ರೀ ಭ್ರಮರಾಂಭದೇವಿಗೆ ಅರ್ಪಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಹರಿಹರ ರಾಯ ಗೋಪುರದ್ವಾರದಲ್ಲಿ ಮಹಿಷಾಸುರಮೂರ್ತಿ ದೇವಿಯ (ಕೋಟಮ್ಮನ ಭಕ್ತರು) ವಿಶೇಷ ಪೂಜೆ ಸಲ್ಲಿಸಿ ಸಾತ್ವಿಕ ಬಲಿಪೂಜೆ ನೆರವೇರಿಸುವರು.ತೆಂಗಿನಕಾಯಿಯನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಈ ಉತ್ಸವದ ಅಂಗವಾಗಿ ಸಂಜೆ ಶ್ರೀ ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನಸ್ವಾಮಿಗೆ ಪ್ರದೋಷ ಕಲಾಪೂಜೆಯ ನಂತರ ಅನ್ನಾಭಿಷೇಕವಿದೆ. ಬಳಿಕ ಶ್ರೀ ಸ್ವಾಮಿಯ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಬಾಗಿಲು ಮುಚ್ಚಲಾಗುವುದು. ಸ್ವಾಮಿಯ ಪೂಜೆಗಳ ನಂತರ ದೇವಿಯ ಎದುರಿನ ವೃತ್ತಾಕಾರದ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಕುಂಭರಾಶಿಯಾಗಿ ಅನ್ನವನ್ನು ಹಾಕಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅದೇ ರೀತಿ ಭಕ್ತರು ಸಿಂಹ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ದೇವಿಗೆ ಕುಂಭರಾಶಿಯನ್ನು ಅರ್ಪಿಸುತ್ತಾರೆ. ನಂತರ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿ, ಮಹಿಳೆಯ ವೇಷವನ್ನು ಧರಿಸಿದ ವ್ಯಕ್ತಿಯೊಬ್ಬನು ಉತ್ಸವದಲ್ಲಿ ದೇವಿಗೆ ಕುಂಭ ಆರತಿಯನ್ನು ಅರ್ಪಿಸುತ್ತಾನೆ.
ಈ ಕುಂಭಹಾರತಿಯಲ್ಲಿಯೇ ದೇವಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಅರಿಶಿನ ಮತ್ತು ಕುಂಕುಮವನ್ನು ಅರ್ಪಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.ಅರಿಶಿನ ಮತ್ತು ಕುಂಕುಮದ ಈ ಅರ್ಪಣೆಯನ್ನು ಶಾಂತಿ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲೂ ಎರಡನೇ ಸಾತ್ವಿಕಬಲಿಯಾಗಿ ದೇವಿಗೆ ತೆಂಗಿನಕಾಯಿಯನ್ನು ಅರ್ಪಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.ಕುಂಭಹಾರತಿ ಅರ್ಪಣೆ ನಂತರ ಭಕ್ತರಿಗೆ ದರ್ಶನಕ್ಕೆ ಅವಕಾಶ ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಉತ್ಸವದಲ್ಲಿ ದೇವಿಗೆ ಮಹಾನಿವೇದನೆ ಇರುತ್ತದೆ. ದೇವದಾಯ ಕಾಯಿದೆ ಪ್ರಕಾರ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಣಿ, ಪಕ್ಷಿ ಬಲಿಯನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ನಿಷೇಧಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಕುಂಭೋತ್ಸವ ದಿನದಂದು ಕಲ್ಯಾಣೋತ್ಸವ ಸ್ಥಗಿತ:ಈ ಹಬ್ಬದ ನಿಮಿತ್ತ ಕುಂಭೋತ್ಸವದ ದಿನದಂದು ಎಂದಿನಂತೆ ಶ್ರೀಸ್ವಾಮಿ ಅಮ್ಮನವರ ಕಲ್ಯಾಣೋತ್ಸವ ಮತ್ತು ಏಕಾಂತ ಸೇವೆಯನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.ಅಂತೆಯೇ ಕುಂಭೋತ್ಸವದ ದಿನವೂ ಅಮ್ಮಾನವರ ದೇವಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿನ ಎಲ್ಲಾ ಆರ್ಜಿತಸೇವೆಗಳನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಬೆಳಗ್ಗೆ ದೇವಿಗೆ ವಿಶೇಷ ಪೂಜೆಗಳು ನಡೆಯಲಿವೆ. ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ ಸಾತ್ವಿಕ ಬಲಿಯನ್ನು ದೇವಿಗೆ ಅರ್ಪಿಸಲು ಕುಂಭೋತ್ಸವವನ್ನು ಆಚರಿಸುವುದು ವಾಡಿಕೆ. ಈ ಹಬ್ಬದ ಅಂಗವಾಗಿ ದೇವಿಗೆ ಸಾವಿರಾರು ಸೋರೆಕಾಯಿ, ತೆಂಗಿನಕಾಯಿ ಮತ್ತು ನಿಂಬೆಹಣ್ಣುಗಳನ್ನು ಅರ್ಪಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ರಾಶಿಗಳಿಗೆ ಅಕ್ಕಿಯನ್ನು ಸುರಿದು ಆರತಿಯನ್ನು ಅರ್ಪಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಬೆಳಗಿನ ಪ್ರಾರ್ಥನೆಗಳು ಕೊನೆಗೆ ದೇವಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಅರ್ಚಕರು ಹಾಗೂ ವೈದಿಕರು ದೇವಿಗೆ ನವಾವರಣ ಪೂಜೆ, ಖಡ್ಗಮಾಲಾ, ಅಷ್ಟೋತ್ತರ ಶತನಾಮ ಕುಂಕುಮಾರ್ಚನೆ ನೆರವೇರಿಸುದರು. ದೇವಸ್ಥಾನದ ಮುಂಭಾಗದಲ್ಲಿ ಬಟ್ಟೆ ಒಗೆಯುವವರಿಂದ ಮುಗುಳ್ನಗೆಯನ್ನು ಮಾಡಿ ಮೊದಲ ಸಾತ್ವಿಕ ಬಲಿ,ನಿಂಬೆಹಣ್ಣು ಮತ್ತು ತೆಂಗಿನಕಾಯಿಯನ್ನು ಅರ್ಪಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.ಗೋಪುರದಲ್ಲಿ ಕೋಟಮ್ಮನಿಗೆ ಸಾತ್ವಿಕ ಬಲಿಗಳನ್ನು ಅರ್ಪಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸಂಜೆ ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ ಸ್ವಾಮಿಗೆ ಪ್ರದೋಷಕಾಲ ಪೂಜೆ ಸಲ್ಲಿಸಿ ಅನ್ನಾಭಿಷೇಕ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
ದೇವಿಯ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಮುಂಭಾಗದಲ್ಲಿರುವ ಸಿಂಹ ಮಂಟಪದಲ್ಲಿ ಬೇಯಿಸಿದ ಅನ್ನವನ್ನು ಸುರಿಯುವ ಮೂಲಕ ಮಹಿಳೆಯ ವೇಷವನ್ನು ಧರಿಸಿದ ಪುರುಷನೊಂದಿಗೆ ಸಾತ್ವಿಕ ಬಾಲಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಗುವುದು.ಬಳಿಕ ದೇವಿಗೆ ವಿಶೇಷ ನೈವೇದ್ಯವಾಗಿ 9 ಬಗೆಯ ಕೇಕ್ ಗಳನ್ನು ಅರ್ಪಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದಕ್ಕಾಗಿ ದೇವಾಸ್ಥಾನದ ಆಶ್ರಯದಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮಾಡಲಾಗಿದ್ದು, ಈ ಉತ್ಸವವನ್ನು ಕಣ್ತುಂಬಿಕೊಳ್ಳಲು ಭಕ್ತರು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಶೈಲಕ್ಕೆ ಆಗಮಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.
ಇದೇ 11ರಂದು ನಡೆಯಲಿರುವ ಕುಂಭೋತ್ಸವ ದಿನದಂದು ದೇವಿಗೆ ಕುಂಬಳಕಾಯಿ, ತೆಂಗಿನಕಾಯಿ, ನಿಂಬೆಹಣ್ಣುಗಳನ್ನು ಸಾತ್ವಿಕ ನೈವೇದ್ಯವಾಗಿ ಅರ್ಪಿಸಲಾಗುವುದು ಎಂದು ತಿಳಿದು ಬಂದಿದೆ.ಇದಲ್ಲದೆ ಈ ದೇಗುಲದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಣಿಹಿಂಸೆ ನಿಷೇಧ ಇರುವುದರಿಂದ , ಪ್ರಾಣಿ, ಪಕ್ಷಿ ಮತ್ತು ಬಲವು ಸಂಭವಿಸದಂತೆ ತಡೆಯಲು ಬಲವಾದ ಭದ್ರತೆಯನ್ನು ಮಾಡಲು ದೇವಸ್ತಾನದ ಅಧಿಕಾರಿಗಳಿಗೆ ತಿಳಿಸಲಾಗಿದೆ.
ದೇವಸ್ಥಾನದ ಮುಖ್ಯ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಪ್ರಾಣಿಬಲಿ ನಿಷೇಧಕ್ಕೆ ತಪಾಸಣಾ ತಂಡಗಳನ್ನು ರಚನೆ ಮಾಡುವಂತೆ ಆದೇಶಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಪೊಲೀಸ್ ಕಂದಾಯ ಸಿಬ್ಬಂದಿಗಳಿಗೆ ಸೂಚಿಸಿದರು.ಇದಲ್ಲದೆ ತಪಾಸಣಾ ತಂಡಗಳನ್ನು ರಚಿಸುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ದೇವಸ್ತಾನದ ಭದ್ರತಾ ಸಿಬ್ಬಂದಿ ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ.ಮೇಲಾಗಿ ಹಿಂದಿನ ರಾತ್ರಿಯಿಂದಲೇ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಬೀದಿಯಲ್ಲಿರುವ ಅಂಕಾಳಮ್ಮ, ಪಂಚಮಠಾಳು ಹಾಗೂ ಮಹಿಷಾಸುರಮರ್ಧಿನಿ ದೇವಸ್ಥಾನಗಳಲ್ಲಿ ಗಸ್ತು ತಿರುಗಲು ಸಿಬ್ಬಂದಿಗೆ ವಿಶೇಷ ಕರ್ತವ್ಯವನ್ನು ನಿಯೋಜಿಸಲಾಗುವುದು ಎಂದು ದೇವಸ್ಥಾನದ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಲವಣ್ಣ ತಿಳಿಸಿದರು.
ಅದರಲ್ಲು ಪ್ರಾಣಿಬಲಿ ನಡೆಯಬಾರದು ದೇಗುಲದ ಸುಂಕದಕಟ್ಟೆ ಬಳಿ ವ್ಯಾಪಕ ತಪಾಸಣೆ ನಡೆಸುವಂತೆ ಕಂದಾಯ ಹಾಗೂ ಪೊಲೀಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಗಳಿಗೆ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಮುಖ್ಯಾಧಿಕಾರಿಗಳು ಸೂಚನೆ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ.ದೇವಸ್ಥಾನದ ಬ್ರಾಂಡ್ ಕಾಸ್ಟಿಂಗ್ ಸಿಸ್ಟಂ ಮೂಲಕ ಪ್ರಾಣಿಬಲಿ ನಿಷೇಧದ ಬಗ್ಗೆ ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡುವಂತೆ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಮುಖ್ಯಾಧಿಕಾರಿಗಳು ಆದೇಶಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಭಕ್ತರಲ್ಲಿ ಜಾಗೃತಿ ಮೂಡಿಸಿ ಕುಂಭೋತ್ಸವ ದಿನದಂದು ಸುನ್ನಿಪೆಂಟಾದಲ್ಲಿ ಮದ್ಯದಂಗಡಿ ನಿಲ್ಲಿಸುವಂತೆ ಜಿಲ್ಲಾಧಿಕಾರಿಗಳಿಗೆ ಮನವಿ ಮಾಡಲಾಗುವುದು. ಕುಂಭೋತ್ಸವಕ್ಕೆ ಬರುವ ಭಕ್ತರಿಗೆ ವಿಶೇಷ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ತಿಳಿದುಬಂದಿದೆ.ಎಲ್ಲಾ ಬ್ಯಾಂಡೇಜ್ ಗಳನ್ನು ದಪ್ಪ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಇಒ ತಿಳಿಸಿದರು.
About The Author
